Thomas Allom (1804 - 1872), Constantinople and the Scenery of the Seven Churches of Asia Minor (1838)
"İstanbul-ve Küçük Asya'nın Yedi Kilisesi'nden Görünümler (1838)".
Londra: Fisher, Son & Co., tarihli değil ancak 1838 tarihli, birinci baskı. İki cilt.
Başlıkları yaldızlı ve sırtında süslemeler bulunan yarı deri dönem cildi.
Dört geniş yükseltilmiş yaldızlı bant, tüm sayfa kenarları altın yaldızlı.
Cilt I, ilk bölüm, işlenmiş başlık sayfası, 36 sayfa önsöz bir harita, kırk beş levha ve 84 sayfadan oluşmaktadır.
Cilt II, ilk bölüm, işlenmiş başlık sayfası, bir harita, kırk beş levha ve 100 sayfadan oluşmaktadır.
28 x 22 cm.
İkinci cildi, usta mücellit eliyle restore edilmiştir.
Kondisyon: 8/10 (Sırt İyi durumda, yaldızlı başlıklar ve sırtta dört geniş yükseltilmiş şeritli dekorasyon, çok hafif aşınmış.)
Değerlendirme notu:
Thomas Allom (d. 13 Mart 1804 - ö. 21 Ekim 1872), İngiliz mimar ve ressam. Royal Institute of British Architects'in kurucu üyesidir. Aralarında Notting Hill'deki St Peter's Kilisesi ve Ladbroke Estate'in bazı kısımlarının olduğu, Londra'daki pek çok yapıyı tasarlamıştır. Sir Charles Barry ile birlikte Westminster Sarayı gibi pek çok projede yer almıştır.
1827-1871 arasında Royal Academy’de projelerini sergileyen Allom, Britanya Mimarlar Enstitüsü’nün (Royal Institute of British Architects, RIBA) kurucularındandır. Thomas Allom, Avrupa’nın çeşitli ülkelerini resimledi. 1834-1836 arasında mimarlık bilgi ve görgüsünü artırmak amacıyla uzun bir yolculuğa çıktı. Bu yolculuk kapsamında, II. Mahmud döneminde İstanbul’dan başlayıp Anadolu, Suriye ve Filistin’i gezdiği, buralarda resimler yaptığı bilinmektedir. Taslak halinde çizilen bu resimler, İngiliz hakkâkları tarafından çelik üzerine işlenerek gravür olarak Robert Walsh’ın yazdığı bir metin ile birlikte yayımlanmıştır.
XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin bazı yerlerini dolaşan ve bu arada İstanbul’da uzunca bir süre kalan ressam pek çok desen yapmış ve bunlar çelik gravür olarak ünlü İngiliz hakkâkları tarafından işlenip İstanbul’da İngiliz elçiliği rahibi Robert Walsh’ın kaleme aldığı açıklamalı bir metinle birlikte Constantinople and the Scenery of the Seven Churches of Asia Minor (İstanbul ve Küçük Asya’nın yedi kilisesinden görünümler) adıyla iki cilt halinde Londra’da yayımlanmıştır (1838). Aynı gravürler L. Galibert ile C. Pellé’nin hazırladıkları açıklama metniyle üç cilt halinde Constantinople ancienne et moderne, comprenant aussi les Sept Eglises de l’Asie Mineure adı altında Paris’te yayınlanmış, metinlerde farklar olmakla beraber resimler aynı klişeler kullanılarak basılmıştır. Bu kitaplardaki resimler arasında Allom’un İstanbul’dan başka Bursa, Manisa, Bergama, Efes, Pamukkale ve Güzelhisar’la ilgili gravürleri de yer alır.
Allom gördüklerini en güzel, en canlı şekilleriyle ve ayrıntılarına önem vererek tasvir etmeye çalışan bir sanatkârdır. Bazı gravürleri arasındaki işleniş ve üslûp farkı, ressamın yerinde çizdiği orijinal resimlerin, bu yerleri hiç görmemiş ve şaşılacak derecede çok sayıda hakkâk tarafından işlenmesinden dolayı olduğu düşünülmektedir. Kitabın içindeki resimlerin hepsi Allom’un değildir; bunlardan tamamen uydurma olduğu hissini veren Silivri Kalesi gravürü F. Hervé adlı bir ressama aittir. Aynı şekilde Rumeli ve bilhassa Arnavutluk’u tasvir eden gravürler de başka ressamlarındır. Fotoğrafın henüz bulunmadığı bir dönemde, Osmanlı Devleti’nin başşehri İstanbul’u ve buradaki hayatı zarif bir üslûpla Batı’ya tanıtan Allom’un gravürlerinin birçoğu bugün birer belge niteliğindedir.
